وب سایت شخصی دکتر محمد علیرحیمی

سه شنبه 5 شهریور 1398 ساعت 08:08 ق.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

شرکت فرانسوی بوگاتی، به تازگی مدل سنتودیچی رونمایی کرده است. بوگاتی سنتودیچی ادای احترامی به هایپرکار نوستالژیک این شرکت، یعنی بوگاتی EB110 محسوب می‌شود و در ساخت آن، از بوگاتی شیرون الهام گرفته شده است. این ابرخودرو فرانسوی، ۷.۴ میلیون پوند قیمت دارد. بوگاتی EB110 در سال ۱۹۹۱ معرفی شد و اولین خودرویی بود که پس از احیای بوگاتی توسط تاجر ایتالیایی، رومانو آرتیولی، ساخته شده و به بازار عرضه گردید. بوگاتی EB110 با قیمت ۲۸۵.۵۰۰ پوند ، شتاب صفر تا صد ۴.۵ ثانیه‌ای و موتور V12 شصت سوپاپه با قدرت ۵۵۳ اسب بخار، رقیبی جدی برای مک لارن F1 در سالهای پایانی دهه نود میلادی محسوب می‌شد. اگرچه از این خودرو به عنوان یک موفقیت تجاری یاد نمی‌شود، و بوگاتی EB110 با فروش ۱۱۸ دستگاه موجب ورشکستگی بوگاتی در سال ۱۹۹۵ شد، اما نقطه عطفی در تاریخ این شرکت فرانسوی به شمار می‌رود، چرا که با معرفی این خودرو، بوگاتی مورد توجه گروه فولکس واگن قرار گرفت و در سال ۱۹۹۸ توسط این شرکت خریداری شد.

سنتودیچی در زبان ایتالیایی به معنای ۱۱۰ است و تعدادی از عناصر بوگاتی سنتودیچی ، از مدل خاطره انگیز EB110 الهام گرفته شده است، از جمله طراحی مشبک در برخی قسمت‌ها، ستون A نامرئی به همراه شیشه جلو عریض و ورودی‌های هوا. مدیر طراحی بوگاتی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری اتوکار بریتانیا، اعلام کرد: بوگاتی EB110 نخستین خودرو در بین سه گانه این شرکت، یعنی EB110، بوگاتی ویرون و شیرون به شمار می‌رود و به همین دلیل نباید از خاطره‌ها فراموش شود، این سوپر اسپرت سزاوار فراموشی نیست.

بوگاتی علاقه زیادی به رویداد خودرویی Pebble Beach دارد. سال گذشته و در جریان این رویداد، از خودرو بوگاتی دیوو رونمایی شد و امسال نیز در Pebble Beach از بوگاتی سنتودیچی پرده برداری کرد. برای قوای فنی این خودرو، از همان موتور W16 نصب شده بر روی بوگاتی شیرون با چهار توربوشارژر استفاده می‌شود، اما با بهینه سازی‌های صورت گرفته، این پیشرانه اکنون قادر است ۱۰۰ اسب بخار بیشتر قدرت تولید کند و در حداکثر روند کاری خود، ۱۵۷۷ اسب بخار قدرت تحویل دهد. علاوه برآن، بوگاتی ادعا می‌کند که سنتودیچی، حدود ۲۰ کیلوگرم نسبت به شیرون سبک‌تر است.

برطبق گفته‌های شرکت سازنده فرانسوی، بوگاتی سنتودیچی می‌تواند در ۲.۴ ثانیه، از حالت سکون به سرعت صد کیلومتر بر ساعت دست یابد، در حدود ۶.۱ ثانیه به سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد و هفت ثانیه دیگر زمان لازم است تا این ابرخودرو رکورد سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت را بزند. این آمار و ارقام، بهبود نیم ثانیه‌ای نسبت به بوگاتی شیرون را نشان می‌دهند، اما در مقابل محدودیت‌های بیشتری برای بوگاتی سنتودیچی اعمال شده و نهایت سرعت آن، ۳۷۳ کیلومتر بر ساعت است، در صورتی که بوگاتی شیرون قادر به دستیابی به سرعت ۴۱۳ کیلومتر بر ساعت بود.

بوگاتی سنتودیچی تغییرات و بروزرسانی‌‌های مختلفی را در زمینه آیرودینامیک داشته است، از جمله یک بال عقب جدید که مطابق گفته بوگاتی، می‌تواند نیروی رو به پایین معادل ۹۰ کیلوگرم را ایجاد کند. نیروی رو به پایین ۹۰ کیلویی، رقم نسبتا بالایی در بین ابرخودروها محسوب نمی‌شود، اما هایپرکارهای بوگاتی برای دستیابی به بالاترین سرعت در مسیر مستقیم طراحی شده‌اند، و هیچ‌گاه در پیست عملکرد درخشانی نخواهند داشت. به گفته بوگاتی، اصلاحات آیرودینامیکی موجب شده تا شتاب عرضی سنتودیچی با بوگاتی دیوو برابری کند. بوگاتی سنتودیچی بسیار گران‌تر از شیرون خواهد بود، و تنها ده دستگاه از آن ساخته خواهد شد. قیمت خودرو بدون مالیات تاکنون ۷.۴ میلیون پوند اعلام شده و تمامی آن‌ها قبل از رونمایی رسمی به فروش رسیده‌اند.

پنجشنبه 19 اردیبهشت 1398 ساعت 01:53 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

اسپیس‌ ایکس (SpaceX) چندی پیش رسما اعلام کرد که فضاپیمای دراگون سرنشین‌دار در آزمایش‌های ایستایی که منجر به حادثه شد از بین رفته است.

متخصصان اسپیس ایکس ۳۱ اردیبهشت مشغول تست موتورهای دراگون سرنشین‌دار بودند. در همین زمان مردم محلی ستون‌هایی از دود را در منطقه مشاهده کردند که خبر از حادثه می‌داد.

طبق اعلام اسپیس ایکس مشکل در زمان تست موتورهای خروج اضطراری سوپردراکو (SuperDraco) ایجاد شده است. این موتورها نقش مهمی در فضاپیمای دراگون سرنشین‌‌دار دارند و در شرایط اضطراری در زمان پرتاب می‌توانند فضاپیما و فضانوردان را ار منطقه‌ی خطر دور کنند.

هنوز دلیل این حادثه مشخص نیست و متخصصان در حال بررسی این مسئله هستند.

به گفته‌ی مسئولین اسپیس ایکس احتمالا مشکل پیش آمده صرفا مربوط به موتورهای سوپردراکو نیست. چرا که موتورهای سوپردراکو تا کنون بیش از ۶۰۰ بار آزمایش شده‌اند.

فضاپیمای دراگون سرنشین‌دار پیش از این و در ماموریتی موفق به فضا پرتاب و با موفقیت به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل شده بود.

طبق برنامه‌ی اولیه قرار بود دومین پرتاب دراگون سرنشین‌دار تا یکی دو ماه آینده انجام شود. اسپیس ایکس قصد داشت در این ماموریت سیستم خروج اضطراری و موتورهای سوپردراکو را در شرایط واقعی پرتاب بیازماید. در صورت موفقیت این ماموریت نیز قرار بود آزمایش بعدی در اواسط تابستان و به صورت سرنشین‌دار و با حضور دو فضانورد ناسا انجام شود.

با این حال و با وجود حادثه‌ی اخیر و از بین رفتن یکی از فضاپیماهای دراگون سرنشین‌دار احتمال تغییر برنامه‌ها وجود دارد. با این حال ناسا و اسپیس ایکس امیدوارند تا به زودی به روند عادی این سری ماموریت‌ها بازگردند.

اسپیس ایکس در حال حاضر چند فضاپیمای دراگون سرنشین‌دار در اختیار دارد که در مراحل مختلف ساخت هستند. بنابراین خوشبختانه نیازی نیست تا فضاپیمایی دیگر از مرحله‌ی اول دوباره ساخته شود.

عکس کاور: بازیابی فضاپیمای دراگون سرنشین‌دار پس از بازگشت آن از ایستگاه فضایی. این فضاپیما در حادثه‌ی اخیر نابود شده است.

سه شنبه 27 فروردین 1398 ساعت 05:47 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

زندگی در فضا کار آسانی نیست. چه از نظر روحی و چه از نظر جسمی. ناسا در پژوهشی تلاش کرد تا تاثیرات حضور طولانی مدت در فضا را بر بدن فضانورد به دقت زیر نظر بگیرد. اسکات کلی (Scott Kelly)، فضانورد ناسا، ۳۴۰ روز را به این منظور در ایستگاه فضایی بین‌المللی گذراند. ماموریتی طولانی‌تر از حد معمول سفرهای فضایی که هدف آن شناخت تاثیرات حضور طولانی مدت در فضا بر بدن فضانوردان بود. ناسا به تازگی نتایج این پژوهش را منتشر کرده است.

اسکات کلی در طول دوران حضورش در فضا از خون و ادرارش نمونه‌برداری کرد، با انجام بازی‌های کامپیوتری حافظه و سرعت عکس‌العملش را سنجید و ظاهر چشمانش را مورد بررسی قرار داد.

۳۶۰ کیلومتر پایین‌تر از او، مارک کلی (Mark Kelly)، برادر دوقلوی همسانش، در روی زمین آزمایش‌های مشابه را انجام می‌داد. مقایسه‌ی شرایط بدنی این دو برادر دوقلو اطلاعات ارزشمندی را درباره‌ی تاثیرات حضور طولانی مدت در فضا در اختیار دانشمندان گذاشته است.

نتایج این پژوهش اکنون و پس از گذشت سه سال از بازگشت اسکات کلی به زمین منتشر شده است. پژوهشگران ناسا اعلام کرده‌اند که بدن اسکات کلی در دوران حضورش در فضا با تغییرات زیادی مواجه شده است. جهش‌های ژنتیکی در برخی سلول‌ها، تغییرات در سیستم ایمنی و گونه‌های جدید باکتری در میکروبیوم (زیست‌بوم میکروبی) او بخشی از این تغییرات هستند.

بسیاری از این تغییرات زیستی مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کنند و پس از بازگشت به زمین به حالت عادی بازمی‌گردند. اما برخی از تغییرات، همچون جهش‌های ژنتیکی و افت عملکرد در تست‌های شناختی، پس از بازگشت به زمین اصلاح نشدند. مسئله‌ای که موجب نگرانی برخی از دانشمندان شده است.

برخی از پژوهشگران عقیده دارند این خطرات را می‌توان مدیریت و کنترل کرد. در حالی که گروهی دیگر نگران سلامتی فضانوردان در ماموریت‌های طولانی، همچون سفر به مریخ، هستند. پاسخ نهایی اما به مطالعات بیشتر روی تعداد بیشتری از فضانوردان بستگی دارد.

با وجود این که حدود شش دهه از آغاز سفرهای انسان به فضا می‌گذرد هنوز مسائل حل نشده‌ی زیادی درباره‌ی زندگی در فضا وجود دارد. پژوهش‌های مشابه به یافتن پاسخ برای این سوالات کمک زیادی می‌کند.

نکته‌ی جالب درباره‌ی این پروژه‌ی ناسا این است که در ابتدا قرار بود این مطالعه تنها روی تغییرات زیستی بدن اسکات کلی انجام شود. اما با پیشنهاد اسکات کلی برادر دوقلوی او نیز وارد این پژوهش شد تا پروژه‌ی «مطالعه‌ی دوقلوهای ناسا» شکل بگیرد. مارک کلی در گذشته فضانورد ناسا بوده و در سال ۲۰۱۱ بازنشسته شده است.

بخشی از اهمیت نتایج این مطالعه به این دلیل است که با توجه به این که مارک و اسکات دوقلوهای همسان هستند می‌توان گفت که تقریبا هر تغییر ژنتیکی که در بدن اسکات اتفاق افتاده بر اثر حضور در فضا بوده است.

سنجش‌های زیادی نشان دادند که تغییرات در بدن اسکات کلی تقریبا هم‌اندازه‌ی تغییرات در بدن فضانوردانی بوده که حدود شش ماه را در فضا گذرانده‌اند. به این ترتیب به نظر می‌رسد سرعت تغییرات زیستی پس از مدتی کم شده است. انگار که بدن در فضا به تعادل جدیدی رسیده است.

با این حال تغییرات دور از انتظاری نیز در بدن اسکات کلی رخ داده است.

یکی از آن‌ها تغییرات در تلومرها بود. تلومرها در انتهای کروموزوم‌ها قرار دارند و از آن‌ها محافظت می‌کنند. با افزایش سن طول تلومرها کاهش می‌یابد. اما به طرز عجیبی متوسط طول تلومرهای سلول‌های اسکات کلی در فضا افزایش یافت. انگار که سلول‌های او جوان‌تر شده‌اند.

تمرینات ورزشی منظم و رژیم غذایی سالم شاید بخشی از دلیل این اتفاق باشد. اما از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که تلومرهای سلول‌های بدن او افزایش طول را تجربه نکرده باشند. بلکه به جای آن ممکن است بدن اسکات سلول‌های جوانی را با تلومرهای بلندتر تولید کرده باشد.

ژن‌های فعال شده

سفر به فضا باعث شد هزاران ژن در بدن اسکات کلی که پیش از سفر به فضا غیرفعال بودند فعال شوند. تعداد این ژن‌ها با طولانی شدن مدت سفر افزایش یافتند. برخی از این ژن‌ها با ایجاد پروتئین‌هایی به ترمیم DNA آسیب دیده کمک می‌کنند. با توجه به میزان تابش‌ها در ایستگاه فضایی بین‌المللی فعال شدن این ژن‌ها منطقی به نظر می‌رسد.

بدن اسکات کلی ۴۸ برابر بیشتر از افراد روی زمین در معرض تابش بوده است. بنابراین احتمالا سلول‌های بدن او مشغول ترمیم آسیب‌هایی بوده‌اند که بر اثر این تابش‌ها ایجاد شدند.

تعداد دیگری از ژن‌های فعال شده به سیستم ایمنی مربوط هستند. این که دقیقا چه چیز باعث ایجاد این تغییرات شده هنوز مشخص نیست. هر چند که فرضیه‌هایی برای توضیح این مسئله وجود دارد.

بازگشت به زمین

بازگشت اسکات کلی به زمین در سال ۲۰۱۶ از مهم‌ترین لحظات این ماموریت بود. بدن او نشانه‌هایی از استرس شدید داشت. به نظر برخی دانشمندان واکنش بدن او طبیعی نبوده است. یکی از پژوهشگران نیز احتمال عفونت ویروسی را مطرح کرده است.

اما جدا از این مسئله بدن اسکات کلی تقریبا به شرایط پیش از پرواز بازگشت. برخی از گونه‌های باکتری که در زمان حضور او در فضا افزایش یافته بودند دوباره به حالت عادی بازگشتند. افزایش طول تلومرها نیز تنها در کمتر از ۴۸ ساعت پس از بازگشت به زمین متوقف شد. و جالب‌تر این که پژوهشگران سلول‌های فراوانی را یافتند که تلومرهای آن‌ها نسبت به زمان پیش از سفر اسکات کلی به فضا کوتاه‌تر بود.

تغییرات ماندگار

اما برخی از تغییرات سر جای خود باقی ماندند. شش ماه پس از بازگشت به زمین ۸/۷ درصد از ژن‌ها کماکان رفتار متفاوتی داشتند.

از سویی دیگر اسکات کلی در تست‌های شناختی نیز به خوبی گذشته نبود. سرعت و دقت او در این تست‌ها کاهش یافته بود.

ممکن است برخی از تغییرات زیستی دلیل این اتفاق باشد. اما یکی از پژوهشگران از احتمال تاثیر برنامه‌ی روزانه‌ی شلوغ اسکات کلی پس از بازگشت به زمین سخن گفته است. بازنشستگی و انگیزه‌ی کمتر او نیز ممکن است در این مسئله تاثیرگذار بوده باشد.

اسکات کلی نیز نظری مشابه دارد. به گفته‌ی او «تمرکز کردن در زمانی که احساس خوبی ندارید سخت است».

برخی از جهش‌های ژنتیکی نیز پس از بازگشت به زمین ادامه پیدا کردند. افزایش تابش باعث ایجاد نوعی از جهش‌ها می‌شود که ممکن است در فرآیند تقسیم سلول جهش‌های بیشتری را هم پدید آورد. در نهایت ممکن است سلول‌ها به طور غیر قابل کنترلی رشد پیدا کنند که می‌توان آن را قدم برداشتن در راه سرطان دانست.

این دو مسئله، یعنی تغییرات ژنتیکی و شناختی، گروهی از دانشمندان را از خطرات سفر‌های طولانی مدت به فضا نگران کرده است.

پس از طی مسیر طولانی به مقصد مریخ و فرود در سیاره‌ی سرخ فضانوردان احتمالا باید به سرعت فعالیت‌های دقیق و مهمی را انجام دهند. کاهش سرعت پردازش ذهن و مشکلات در تعادل و هماهنگی چشم و سر می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در این زمینه شود.

از سوی دیگر جهش‌های ژنتیکی خطر فوری برای فضانوردان ایجاد نمی‌کند اما ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در آن‌ها افزایش دهد. مسئله‌ی دیگر این است که در سفر به مریخ فضانوردان هشت برابر بیشتر از اسکات کلی در معرض تابش قرار می‌گیرند.

گروهی دیگر از پژوهشگران اما خوشبین هستند و امیدوارند با پژوهش‌های بیشتر راه‌های مقابله با این خطرات را پیدا کنند. مطالعه‌ی دوقلوهای ناسا را می‌توان اولین گام جدی در این زمینه دانست که باید برای حفظ سلامتی فضانوردان و سنجش شرایط ادامه پیدا کند.

سه شنبه 27 فروردین 1398 ساعت 05:46 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

کاوشگر خورشیدی پارکر بامداد جمعه ۱۶ فروردین برای دومین بار از فاصله‌ی بسیار کمی از خورشید گذر کرد. پارکر این بار هم همانند گذر پیشین تنها ۲۴ میلیون کیلومتر از سطح خورشید فاصله داشت.

کاوشگر خورشیدی پارکر جزء فضاپیماهای رکوردشکن ناسا است. این فضاپیما چند ماه پیش و در اولین گذرش از نزدیکی خورشید رکورد فضاپیمای هلیوس ۲ را شکست و به نزدیک‌ترین فاصله از خورشید رسید. ماجرای رکوردشکنی‌های پارکر به این جا ختم نخواهد شد و این فضاپیما در ادامه‌ی ماموریتش رکوردهای خود را خواهد شکست. طبق برنامه کاوشگر خورشیدی پارکر در نهایت به فاصله‌ی ۶ میلیون کیلومتری از سطح خورشید خواهد رسید که اتفاقی بی‌نظیر است.

فضاپیمای پارکر از نظر سرعت نیز در میان فضاپیماها رکورددار است. تا به این جا بیشینه‌ی سرعت این فضاپیما ۳۴۳ هزار کیلومتر بر ساعت بوده است. اما در ادامه‌ی ماموریت سرعت حرکت پارکر از این مقدار هم بیشتر خواهد شد. به عبارتی پارکر می‌تواند فاصله‌ی زمین تا ماه را تنها در حدود یک ساعت طی کند!

ملاقات پارکر با خورشید برای تیم این ماموریت بسیار اضطراب‌آور است. در زمان گذر فضاپیما از نزدیکی خورشید ارتباط پارکر با زمین به مدت چند روز قطع می‌شود. چرا که برای در امان ماندن ابزارهای پارکر از گرمای شدید تاج (جو بیرونی) خورشید سپر مخصوصی مقابل ابزارهای فضاپیما قرار می‌گیرد و ارتباط با زمین قطع می‌شود.

سپس و بعد از فاصله گرفتن پارکر از خورشید داده‌های جمع‌آوری شده به زمین منتقل می‌شود و متخصصان از سلامت فضاپیما اطمینان پیدا می‌کنند. داده‌های پارکر به پژوهشگران در درک بهتر تاج خورشید کمک می‌کند. تاج خورشید با وجود فاصله‌ی زیادی که از مرکز خورشید دارد از سطح خورشید داغ‌تر است و دمای آن به میلیون‌ها درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد. مسئله‌ای که هنوز دلیل آن به طور دقیق مشخص نیست.

باد خورشیدی نیز در تاج شکل می‌گیرد. جریانی از ذرات باردار که از خورشید آزاد می‌شود و به سمت نواحی بیرونی منظومه‌ی شمسی حرکت می‌کند. باد خورشیدی روی ماهواره‌های ارتباطی و مکان‌یابی که در مدار زمین قرار دارند تاثیرگذار است و بررسی آن‌ از این جهت اهمیت دارد.

ملاقات بعدی کاوشگر خورشیدی پارکر و تک ستاره‌ی منظومه‌ی شمسی تابستان امسال انجام خواهد شد. این فضاپیما در طول ماموریت هفت ساله‌اش ۲۴ بار از نزدیکی خورشید گذر خواهد کرد.

یکشنبه 12 اسفند 1397 ساعت 03:03 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی
به زودی می‌توان عمل پیوند را برای کودکانی که دارای گوش‌هایی با اشکال غیرعادی هستند، با چاپ بافت‌هایی زنده به وسیله چاپگرهای سه بعدی، انجام داد.

پژوهشگران استرالیایی برای اولین بار موفق به تولید بافت‌های زنده گوش انسان با استفاده از چاپگر سه بعدی شده اند. بافت‌های یادشده به راحتی قابل پیوند زدن به گوش هستند.

چاپگر سه بعدی زیستی که بدین منظور ابداع شده، Alek نام دارد و در دانشگاه Wollongong استرالیا ساخته شده است. معمولاً کودکانی که با برخی نقص‌های مادرزادی گوش اعم از میکروتیا به دنیا می آیند نیازمند پیوند گوش هستند.

قبلاً این کار از طریق جراحی‌های پیچیده پیوند گوش انجام می‌شد، اما چاپگر سه بعدی جدید که از نوعی جوهر زیستی خاص برای تولید محصول نهایی استفاده می‌کند، هزینه پیوند گوش را کاهش داده و سرعت این کار را نیز بیشتر کرده است.

برای تهیه این بافت از ترکیب سلول‌های بنیادی غضروف گوش و نیز سلول‌های بنیادی بدن خود بیمار استفاده می‌شود تا نتیجه کار کاملاً متناسب با نیازهای فرد بیمار باشد. در آینده با پیشرفت این فناوری می‌توان از آن برای پیوند گوش و حتی بینی افرادی که دچار حادثه شده یا با مشکل نقص‌های مادرزادی مواجه هستند، استفاده کرد.

یکشنبه 12 اسفند 1397 ساعت 03:02 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی
خلاقیت تنها راهی است که انسان‌ها می‌توانند به واسطه آن امنیت شغلی خود را تضمین کنند تا ربات‌‍‌ها جایگزین آنها نشوند.

نتایج یک بررسی جدید حاکی از آن است که طی چند سال اخیر هزاران نیروی کار آمریکایی از کار بیکار شده‌اند تا ربات‌ها جایگزین آنها شوند.

کارفرمایان استفاده از ربات‌ها را به دلیل کاهش هزینه‌ها ترجیح می‌دهند و این در حالیست که برای هزاران فردی که از کار برکنار می‌شود هیچ تدبیری اندیشیده نشده است.

بررسی‌ها بیانگر آن است که در سال گذشته بسیاری از شرکت‌های آمریکایی به استفاده از ربات‌ها روی آورده‌اند.

محققان علمی توصیه می‌کنند، خلاقیت تنها راهی است که انسان‌ها می‌توانند به واسطه آن امنیت شغلی خود را تضمین کنند؛ از این جهت که ربات‌ها فاقد خلاقیت هستند پس هنوز می‌توان به ماندگار شدن افراد پویا و خلاق امیدوار بود.

پژوهشگران نیز باور دارند، با پیشرفت در فناوری به‌ ویژه در زمینه کامپیوترها، هوش مصنوعی در ربات‌های جهان به سمت آینده متفاوتی سیر خواهد کرد.

یکشنبه 12 اسفند 1397 ساعت 02:50 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

فضاپیمای دراگون سرشین‌دار شرکت اسپیس ایکس (SpaceX) ساعاتی پیش با موفقیت به سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی پرتاب شد.

دراگون سرشین‌دار که اولین فضاپیمای سرنشین‌دار شرکت‌های فضایی خصوصی است با موشک فالون ۹ شرکت اسپیس ایکس به فضا پرتاب شد. هیچ فضانوردی در این فضاپیما حضور نداشت و این ماموریت که Demo-1 نام دارد صرفا جهت آزمایش فضاپیما و تجهیزات آن انجام شد.

ارسال فضانورد به ایستگاه فضایی توسط شرکت‌های خصوصی برای کشور آمریکا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چرا که پس از بازشستگی شاتل‌ها در سال ۲۰۱۱ هیچ فضانوردی از خاک آمریکا به فضا سفر نکرده است. اگر دراگون سرشین‌دار از آزمایش‌های پیش رو سربلند بیرون بیاید بالاخره و پس از هشت سال فضانوردان آمریکایی از خاک آمریکا به فضا سفر خواهند کرد. پیش از این فضانوردان آمریکایی با فضاپیمای سایوز روسیه به فضا اعزام می‌شدند. این کار هزینه‌ی زیادی برای آمریکا داشت و ناسا مجبور بود برای هر صندلی سایوز مبلغی معادل ۸۰ میلیون دلار را به روسیه بپردازد.

دراگون سرنشین‌دار بامداد امروز (به وقت محلی) از مرکز فضایی کندی به فضا پرتاب شد. درست همان سایت پرتابی که آخرین ماموریت شاتل‌ها نیز از آن جا انجام شده بود. پس از حدود ده دقیقه مرحله‌ی اول موشک فالکون ۹ به طور عمودی در سکوی شناور اسپیس ایکس فرود آمد. یک دقیقه بعد نیز دراگون سرنشین‌دار از مرحله‌ی دوم موشک جدا شد و به سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی رفت.

نکته‌ی قابل توجه دیگر در رابطه با این ماموریت حضور یک آدمک در فضاپیما است که حسگرهایی در نقاط مختلف آن قرار گرفته است. اطلاعات این حسگرها به متخصصان این امکان را خواهد داد تا شرایط فضانوردان در این فضاپیما را بهتر بررسی کنند.

ویژگی‌های دراگون سرنشین‌دار

دراگون سرنشین‌دار نسخه‌ی به‌روز شده‌ی دراگون باری است که تا کنون ۱۶ ماموریت را برای ناسا انجام داده است. دراگون سرنشین‌دار می‌تواند حداکثر هفت فضانورد را در خود جای دهد و از سیستم خروج اضطراری نیز برخوردار است. سیستمی که در شرایط بحرانی می‌تواند فضانوردان را به سرعت از فضاپیما خارج کند.

نکته‌ی دیگر درباره‌ی دراگون سرنشین دار قابلیت استفاده‌ی مجدد است. این فضاپیما همچون مرحله‌ی اول موشک فالکون ۹ پس از بازگشت به زمین و گذراندن تعمیرات و تست‌های لازم می‌تواند دوباره آماده‌ی پرتاب به فضا شود.

سفری کوتاه اما مهم

همان‌طور که اشاره شد هدف اصلی از ماموریت Demo-1 آزمایش سیستم‌های مختلف این فضاپیما است. سنسورهای پرتعدادی در این فضاپیما نصب شده‌اند که اطلاعات مورد نیاز متخصصان را جمع‌آوری خواهند کرد.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود دراگون سرنشین‌دار فردا به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل خواهد شد. ۱۸۰ کیلوگرم از تجهیرات مورد نیاز فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز همراه این فضاپیما به ایستگاه فضایی ارسال شده‌اند.

دراگون سرنشین‌دار جمعه ۱۷ اسفند از ایستگاه فضایی جدا خواهد شد و در اقیانوس فرود خواهد آمد.

برنامه‌های آینده

پرواز آزمایشی مشابه دیگری نیز به زودی انجام خواهد شد. طبق برنامه قرار است این پرواز در حوالی خرداد سال ۱۳۹۸ انجام شود. اما ایلان ماسک، مدیر شرکت اسپیس ایکس، اعلام کرده که اگر همه چیز در ماموریت اول خوب پیش برود ممکن است پرتاب دوم زودتر از زمان پیش‌بینی‌ شده انجام شود.

ماموریت اصلی اما اوایل تابستان سال آینده انجام خواهد شد. در ماموریت Demo-2 دو فضانورد ناسا به همراه دراگون سرنشین‌دار به ایستگاه فضایی سفر خواهند کرد. این دو فضانورد امروز در سایت پرواز حضور داشتند تا بتوانند بیشتر با فضاپیمای جدید آشنا شوند.

پس از آن پروازهای عملیاتی دراگون سرنشین‌دار آغاز خواهد شد و در هر پرواز چهار فضانورد به ایستگاه فضایی بین‌المللی اعزام خواهند شد.

اما اسپیس ایکس تنها طرف قرارداد ناسا نیست و نخواهد بود. اکنون شرکت خصوصی بوئینگ نیز بر اساس قراردادی با ناسا در حال ساخت فضاپیمای سرشین‌دار است و به زودی پروازهای آزمایشی‌اش را آغاز خواهد کرد. ناسا همکاری با روسیه را نیز قطع نخواهد کرد. بنابراین احتمالا در آینده‌ی نزدیک سه فضاپیمای مختلف آماده خواهند بود تا بشر را به ایستگاه فضایی ببرند.

پنجشنبه 13 دی 1397 ساعت 08:23 ق.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

امروزه شرکت‌های زیادی هستند که خودروهای قدیمی و نوستالژی را برقی می‌کنند و باید به لیست این شرکت‌ها، نام استون مارتین را هم اضافه کنیم. این خودروساز بریتانیایی به تازگی اعلام کرده که پروژه جدیدی را به نام Heritage EV آغاز می‌کند که در آن، دارندگان خودروهای قدیمی و کلاسیک استون مارتین، می‌توانند این خودروها را به محصولی برقی تبدیل کنند.

ممکن است بگویید برای بسیاری از علاقه‌مندان خودروهای کلاسیک، این اقدام مثل توهین به مقدسات می‌ماند اما استون مارتین این کار را تنها به یک دلیل مشخص انجام می‌دهد. شهر‌های زیادی در دنیا و به خصوص در اروپا وجود دارند که اجازه نمی‌دهند خودروهای قدیمی به دلیلی آلایندگی بالا، در سطح شهر تردد داشته باشند. این قوانین علیه خودروهای قدیمی، در حال گسترده‌تر شدن در سراسر دنیا است و حالا این سوال به وجود آمده که «خودروی کلاسیک خوب چه چیزی است اگر نمی‌توان با آن رانندگی کرد؟»

استون مارتین می‌گوید تکنولوژی که برای برقی کردن این خودروها استفاده می‌کند، همان چیزی است که در توسعه خودروی Rapide E استفاده خواهد شد. Rapide E خودروی برقی استون مارتین است که قرار است در سال آینده و در تعداد محدودی تولید و عرضه شود. Rapide E از یک موتور ۸۰۰ ولتی و باتری ۶۵ کیلو وات بر ساعت استفاده می‌کند که استون مارتین ادعا می‌کند این ترکیب می‌تواند با یک بار شارژ مسافتی حدود ۳۲۱ کیلومتر را بپیماید. همچنین این موتور برقی می‌تواند از سرعت صفر تا صد کیلومتر را در کمتر از ۴ ثانیه داشته باشد که فوق العاده است. نهایت سرعت این موتور نیز ۲۴۹ کیلومتر بر ساعت خواهد بود. استون مارتین تنها ۱۵۵ خودروی Rapid E را تولید می‌:ند و با این اوصاف، بهترین گزینه برای تجربه آینده الکتریک استون مارتین، برقی کردن خودروهای قدیمی است. زمان آغاز پروژه برقی کردن خودرو‌های قدیمی استون مارتین نیز از سال ۲۰۱۹ آغاز خواهد شد و هنوز خبری از قیمت آن نیست.

اولین خودرویی که در این برنامه برقی خواهد شد، استول مارتیل مدل DB6 MkII Volante ساخت سال ۱۹۷۰ است. عکس‌های بالا نیز یک نسخه برقی شده از این خودرو را نشان می‌دهد و نحوه شارژ خودرو نیز نمایش داده شده است. استون مارتین موتور خودروی Rapid E را به شکل چندین کاست ساخته که می‌تواند درون محفظه کاپوت و جعبه دنده این خودرو نصب شوند. این موتور کاملا برای این خودرو بهینه سازی شده و هیچ نیازی به تغییر در طراحی بخش‌های زیرین DB6 MkII Volnate وجود ندارد. همچنین برای نسخه‌های بعدی یک نمایشگر نیز درون خودرو نصب خواهد شد و غیر از این‌ها، تغییر بزرگ دیگری در این خودرو نخواهیم دید. این همچنین به این معناست که که اگر مالک خودرو از نتیجه راضی نبود، می‌تواند دوباره با پرداخت هزینه دیگری، خودروی خود را به شکل روز اول در آورد و موتور بنزینی را به کالبد این خودروی کلاسیک، برگرداند.

اینکه اصالت این خودروهای برقی شده همچنان حفظ شوند، از نکات مهم و حیاتی برای شرکت استون مارتین است. آن‌ها فکر می‌کنند که راه حل کاستی که برای جای دادن موتور برقی در این خودروها استفاده می‌شود، به مشتریان این اطمینان را می‌دهد که خودروی آن‌ها برای آینده نیز مشکلی نخواهد داشت و دارندگان این خودروها، هر زمان که بخواهند می‌توانند موتور بنزینی را به خودروی خود بازگردانده و اصالت محصول خود را حفظ کنند.

خودروهای تبدیل شده به برقی، موضوع جدیدی نیستند و چند وقتی است که شاهد این نوع اتومبیل‌ها هستیم. هم مشتریان و هم شرکت‌های خودروسازی، تمرکز خود را روی این موضوع گذاشته‌اند که اتومبیل‌های کلاسیک را تبدیل به خودروهایی برقی کنند. شرکت‌هایی مثل پورشه، Range Rovers و فولکس واگن با خودروی ون بیتلز، این ایده را عملی کرده‌اند. شرکت جگوار نیز اخیرا اعلام کرد که قصد دارد نسخه‌های کاملا الکتریکی از خودروی قدیمی E-Type خود که متعلق به سال ۱۹۶۰ است را به فروش خواهد رساند. هرچه به آینده حمل و نقل الکتریکی نزدیک‌تر می‌شویم، خودروسازهای مختلف نیز راه‌های دیگری برای تبدیل کردن خودروهای محبوب به محصولات الکتریکی پیدا می‌کنند تا این محصولات نیز دوباره زنده شوند. استون مارتین در این مسیر جدیدترین شرکتی است که دست به چنین اقدامی می‌زند اما قطعا آخرین شرکت نخواهد بود.

یکشنبه 18 شهریور 1397 ساعت 10:37 ق.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

صنعت آموزش معمولا به آرامی تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال، شکل و شمایل کلاس‌های درس در چند قرن اخیر تغییر چندانی نداشته است. با این وجود، وقتی که پای تکنولوژی در میان باشد، آموزگاران با اشتیاق زیادی به بهره‌گیری از روش‌های جدید روی می‌آورند. بسیاری از مدارس در سرتاسر جهان، از تکنولوژی‌های نوظهوری مانند کلاس‌های درس مجازی بهره می‌برند. همچنین تعداد دانش‌آموزانی که به جای بهره‌گیری از دفتر و کتاب از گجت‌های مدرن استفاده می‌کنند، به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است. البته، بدون صحبت در مورد هوش مصنوعی نمی‌توان در مورد تکنولوژی‌های مدرن صحبت کرد. هوش مصنوعی به آهستگی در حال تغییر تمام وجوه صنعت آموزش است و در ادامه به چند مثال مربوط به این موضوع می‌پردازیم.

هوش مصنوعی مسیر آموزش دانش‌آموزان را شخصی‌سازی می‌کند

دو دانش‌آموز را تصور کنید که با توجه به سوابق آن‌ها، برنامه آموزشی جداگانه‌ای به آن‌ها اختصاص داده شده است. طبق پژوهشی که کمپانی Rand در همین زمینه انجام داده، دانش‌آموزانی که از برنامه‌های درسی شخصی‌سازی‌شده استفاده می‌کردند، در زمینه مواردی مانند ریاضی و ادبیات در مقایسه با میانگین کلی، ۳۰ درصد عملکرد بهتری داشته‌اند.

البته این موضوع می‌تواند از کلاس‌های درس هم فراتر برود. هوش مصنوعی حتی این قابلیت را دارد که به دانش‌آموزان برای انتخاب کلاس‌ها و حتی دانشگاه‌ها کمک برساند. به‌عنوان مثال، می‌توانیم به شرکت ۱UNI اشاره کنیم که یک استارت‌آپ مالزیایی است و با بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، به دانش‌آموزان کمک می‌کند که با توجه به نقاط ضعف و قوتی که دارند، بهترین دانشگاه ممکن را انتخاب کنند.

آموزگاران با بهره‌گیری از هوش مصنوعی می‌توانند بهتر تدریس کنند

یکی از نتایج آموزش مبتنی بر زمان یا تکمیل سرفصل‌ها، به وجود آمدن دانش‌آموزان بی‌حوصله و دانش‌آموزانی است که از درس عقب می‌افتند. وقتی که آموزگار صرفا به این دلیل که سرفصل موردنظر را درس داده یا اینکه مقدار زمان مشخصی را صرف آن کرده، تدریس فصل جدیدی را شروع می‌کند، در این روش تضمینی برای اینکه تمام دانش‌آموزان متوجه موضوع مذکور شده باشند، وجود ندارد.

در عوض، در این روش معمولا دانش‌آموزانی که موضوع موردنظر را به خوبی فرا گرفته‌اند، خسته و بی‌حوصله می‌شوند و دانش‌آموزانی که از درس عقب افتاده‌اند، نمی‌توانند سرفصل‌های جدید را یاد بگیرند. با استفاده از هوش مصنوعی، آموزگار می‌تواند با دقت زیادی به نقاط قوت و ضعف دانش‌آموزانش دسترسی داشته باشد. به‌عنوان مثال، یک سیستم بر اساس امتحانات می‌تواند تشخیص بدهد که هرکدام از این دانش‌آموزان در موضوعات درسی موردنظر در چه سطحی قرار دارند و با این اطلاعات، آموزگار می‌تواند طبق برنامه درسی دقیق‌تری تدریس کند.

ربات‌ها می‌توانند نحوه‌ی تدریس را به‌طور کلی تغییر دهند

وقتی که صحبت از هوش مصنوعی می‌شود، بسیاری از افراد به یاد انواع و اقسام ربات‌ها می‌افتند. ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به عنوان معلم‌های خصوصی انجام وظیفه کنند. به‌عنوان مثال فرض کنید که دانش‌آموزی برای انجام تکالیف خود با مشکل مواجه می‌شود. شاید یک معلم خصوصی برای توضیح دوباره این مفاهیم در دسترس نباشد و والدین هم نتوانند این موضوعات را تدریس کنند. در چنین موقعیت‌هایی، می‌توان از ربات‌های هوشمند استفاده کرد.

در این موارد، ربات در ابتدا می‌تواند سوالاتی را از دانش‌آموز مذکور بپرسد تا سطح تسلط او را تشخیص بدهد. بعد از این کار، ربات می‌تواند منابع آموزشی مناسبی را معرفی کند و در همین زمینه به دانش‌آموز کمک برساند. تعدادی از ناشران کتاب‌های آموزشی هم به بهره‌گیری از هوش مصنوعی روی آورده‌اند تا کتاب‌های آن‌ها به تجربه‌ی تعاملی بدل شود و با این کار، مطالعه و یادگیری این موارد دیگر یک فرایند تکراری و خسته‌کننده نخواهد بود.

در نهایت، هوش مصنوعی می‌تواند قوانین آموزشی را در سطح محلی، ملی و بین‌المللی تغییر دهد. مانند دیگر صنایع، در صنعت آموزش هم داده‌های زیادی وجود دارد که بدون استفاده رها می‌شوند. با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، می‌توان از این داده‌ها سر درآورد و با افزایش اطلاعات، راحت‌تر می‌توان راهبردهای بهتری را اتخاذ کرد.

سه شنبه 23 مرداد 1397 ساعت 06:28 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

ین روزها همه جا صحبت از «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) است که به طور مخفف با عنوان AI از آن یاد می‌شود. اما هوش مصنوعی واقعا چیست و چه کار می‌کند؟ این دقیقا همان سوالی است که قصد داریم در این مطلب به آن پاسخ دهیم.

تاریخچه

نقش هوش مصنوعی هر روز در زندگی ما بیشتر می‌شود. آخرین ترند در این زمینه تراشه‌های هوش مصنوعی و کاربردهای مختلف آن‌ها در گوشی‌های هوشمند است. اما شروع توسعه‌ی این تکنولوژی در واقع به خیلی قبل‌تر برمی‌گردد؛ یعنی زمانی در دهه‌ی ۵۰ میلادی که «دانشگاه دارتموث» (Dartmouth College) در ایالات متحده یک پروژه‌ی تحقیقات تابستانی را به هوش مصنوعی اختصاص داد. ریشه‌های هوش مصنوعی را حتی می‌توان در عمق بیشتری از تاریخ و در فعالیت‌های «آلن نیوئل» (Allen Newell)، «هربرت ای. سیمون» (Herbert A. Simon) و «آلن تورینگ» (Alan Turing) جست‌وجو کرد. آزمون مشهور تورینگ در سال ۱۹۵۰ توسط او در مقاله‌ای مطرح شد. این مقاله یکی از اولین اسنادی است که در آن به وجود آمدن ماشین‌های هوشمند پیش‌بینی شده است. با این حال مقوله‌ی هوش مصنوعی تا پیش از معرفی شدن سوپرکامپیوتر «دیپ بلو» (Deep Blue) توسط کمپانی IBM هنوز توجه جهانیان را به خود جلب نکرده بود. این سوپرکامپیوتر اولین ماشینی بود که توانست قهرمان شطرنج جهان «گری کاسپارف» (Garry Kasparov) را در مسابقه‌ای که در سال ۱۹۹۶ میلادی برگزار شد شکست دهد. الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای سال‌های متمادی است که در دیتاسنترها و کامپیوترهای بزرگ استفاده می‌شوند، ولی حضور آن‌ها در حوزه‌ی لوازم الکترونیک مصرفی به سال‌های اخیر برمی‌گردد.

تعریف هوش مصنوعی

تعریف هوش مصنوعی آن را به عنوان شاخه‌ای از علوم کامپیوتر مشخص می‌کند که با خودکارسازی رفتارهای هوشمندانه سروکار دارد. بخش سخت ماجرا این است: از آنجا که خود هوش را نمی‌توانیم به درستی تعریف کنیم، امکان تعریف دقیق هوش مصنوعی هم وجود ندارد. به طور کلی اصطلاح هوش مصنوعی برای تشریح کردن سیستم‌هایی به کار می‌رود که هدف آن‌ها استفاده از ماشین‌ها برای تقلید و شبیه‌سازی هوش انسانی و رفتارهای مرتبط با آن است. این هدف گاه ممکن است با استفاده از الگوریتم‌های ساده و الگوهای از پیش تعیین شده محقق شود، ولی گاهی هم نیاز به الگوریتم‌ها فوق‌العاده پیچیده دارد.

انواع مختلف هوش مصنوعی

همه چیز در مورد هوش مصنوعی

هوش مصنوعی نمادین

هوش مصنوعی نمادین (Symbolic) با نمادهایی انتزاعی کار می‌کند که برای نشان دادن دانش استفاده می‌شوند. هوش مصنوعی نمادین، هوش مصنوعی کلاسیکی است که بر اساس این ایده کار می‌کند که تفکر انسان را می‌توان در سطحی سلسله مراتبی و منطقی بازسازی کرد. در این روش اطلاعات از بالا با کار کردن روی نمادهای معنی‌دار برای انسان، ارتباطات انتزاعی و نتیجه‌گیری‌های منطقی پردازش می‌شوند.

هوش مصنوعی عصبی

هوش مصنوعی عصبی (Neural AI) در اواخر دهه‌ی ۸۰ میلادی در علوم کامپیوتر محبوبیت پیدا کرد. در این گونه، دانش با استفاده از نمادها نمایش داده نمی‌شود، بلکه به جای آن، نورون‌های مصنوعی و ارتباط میان آن‌ها نماینده‌ی دانش هستند. این هوش مصنوعی چیزی شبیه به یک مغز بازسازی شده است. در این روش دانش کسب شده به قطعاتی کوچک‌تر (نورون‌ها) خرد و سپس از آن گروه‌هایی متصل به هم تشکیل می‌شود. این نوع هوش مصنوعی رویکردی پایین به بالا دارد. بر خلاف هوش مصنوعی نمادین، یک سیستم هوش مصنوعی عصبی باید ابتدا آموزش داده شود و در معرض محرک‌هایی قرار بگیرد تا شبکه‌های عصبی در آن تجربه کسب کنند، بزرگ شوند و اندوخته‌ی دانش بیشتری داشته باشند.

شبکه‌های عصبی

شبکه‌های عصبی (Neural Networks) در لایه‌هایی سازماندهی می‌شوند که با خطوطی شبیه‌سازی شده به یکدیگر متصل هستند. بالاترین لایه، لایه‌ی دریافت است. این لایه مانند حسگری عمل می‌کند که اطلاعات را برای پردازش دریافت می‌کند و آن‌ها را به لایه‌های پایین‌تر می‌فرستد. این فرآیند پس از دریافت اطلاعات با حداقل دو لایه‌ی دیگر (در سیستم‌های بزرگ تا بیش از بیست لایه) ادامه پیدا می‌کند که به صورت سلسه مراتبی روی هم قرار دارند و اطلاعات را با استفاده از پیوندها دسته‌بندی و ارسال می‌کنند. در پایین‌ترین بخش سلسله مراتب لایه‌ی خروجی قرار دارد که به طور معمول تعداد نورون‌های مصنوعی آن از تمام لایه‌های دیگر کمتر است. این لایه داده‌های محاسبه شده را به فرمتی تبدیل می‌کند که برای ماشین قابل خواندن باشد.

شیوه‌ها و ابزارها

ابزارها و شیوه‌های مختلفی برای به کار بردن هوش مصنوعی در دنیای واقعی وجود دارد که برخی از آن‌ها را می‌توان در ترکیب با هم استفاده کرد.

اساس کار تمام این روش‌ها «یادگیری ماشینی» (Machine Learning) است. تعریف یادگیری ماشینی سیستمی است که تجربه را به دانش تبدیل می‌کند. این پروسه به سیستم این توانایی را می‌دهد که الگوها و قوانین را با سرعتی که همواره در حال افزایش است شناسایی کند. در انواع مختلف یادگیری ماشینی از هر دو نوع هوش مصنوعی نمادین و عصبی استفاده می‌شود.

یادگیری عمیق (Deep Learning) زیرگونه‌ای از یادگیری ماشینی است که اهمیت آن رو به افزایش است. در این مورد تنها از هوش مصنوعی عصبی یا همان شبکه‌های عصبی استفاده می‌شود. اکثر کاربردهای امروزی هوش مصنوعی بر پایه‌ی یادگیری عمیق هستند. به لطف امکان گسترش دادن سریع طراحی شبکه‌های عصبی و تبدیل کردن آن‌ها به سیستم‌هایی پیچیده‌تر و قوی‌تر با لایه‌های جدید، مقیاس یادگیری عمیق را می‌توان به سادگی تغییر داد و آن را با کاربردهای بسیار زیادی منطبق کرد.

همه چیز در مورد هوش مصنوعی

سه نوع پروسه‌ی یادگیری برای آموزش دادن شبکه‌های عصبی وجود دارد: تحت نظارت، بدون نظارت و یادگیری تقویتی. این سه پروسه روش‌های متفاوت زیادی را مهیا می‌کنند تا بتوان نحوه‌ی تبدیل ورودی به خروجی دلخواه را تنظیم کرد. در یادگیری تحت نظارت، ارزش‌ها و پارامترها از بیرون برای سیستم مشخص می‌شود، ولی در یادگیری بدون نظارت این خود سیستم است که تلاش می‌کند الگوهایی را در اطلاعات ورودی کشف کند که ساختاری قابل تشخیص دارند و می‌توان آن‌ها را بازتولید کرد. در یادگیری تقویتی هم ماشین به صورت مستقل کار می‌کند، ولی بر اساس موفقیت یا شکست، تشویق یا تنبیه می‌شود.

کاربردها

همین الان هم از هوش مصنوعی در بسیاری جاها استفاده می‌شود، ولی به هیچ وجه همه‌ی این کاربردها در نگاه اول آشکار نیستند. بنابراین انتخاب کردن موقعیت‌هایی که از امکانات این تکنولوژی در آن‌ها بهره برده می‌شود، لزوما به تشکیل فهرستی کامل نمی‌انجامد.

مکانیزم‌های هوش مصنوعی برای تشخیص، شناسایی و دسته‌بندی اشیا و افراد در عکس‌ها ویدیوها بسیار کارآمد هستند. برای رسیدن به این هدف، از مکانیزم ساده ولی سنگین تشخیص الگو استفاده می‌شود. اگر اطلاعات تصویر رمزگذاری نشده باشد و ماشین بتواند آن‌ها را بخواند، عکس‌ها و ویدیوها را به سادگی می‌توان با این روش در دسته‌های مختلفی قرار داد که امکان جست‌وجو و یافتن آن‌ها وجود دارد. چنین تشخیص‌هایی را همچنین می‌توان برای اطلاعات صوتی هم به کار برد.

استفاده از چت‌بات‌ها در بخش خدمات مشتریان روز به روز بیشتر می‌شود. این دستیارهای مبتنی بر متن، کار خود را با استفاده از تشخیص کلمات کلیدی در درخواست مشتری و نشان دادن واکنش متناسب با آن انجام می‌دهند. با توجه به کاربردهای مختلف، این نوع دستیارها می‌توانند ساده‌تر یا پیچیده‌تر باشند.

تجزیه و تحلیل نظرات علاوه بر پیش‌بینی نتایج انتخابات در عالم سیاست، در بازاریابی و بسیاری حوزه‌های دیگر هم استفاده می‌شود. «استخراج نظرات» (Opinion Mining) که همچنین با نام «تجزیه و تحلیل احساسات» (Sentiment Analysis) هم از آن یاد می‌شود، برای جست‌وجو کردن اینترنت در مورد عقاید و عبارات احساسی به کار می‌رود. با این روش‌ها می‌توان نظرسنجی‌هایی را به صورت ناشناس برگزار کرد.

الگوریتم‌های جست‌وجو مانند الگوریتم‌هایی که گوگل استفاده می‌کند، طبیعتا به شدت محرمانه هستند. روش‌های محاسبه، رتبه‌بندی و نمایش نتایج جست‌وجو تا حد زیادی بر پایه‌ی مکانیزم‌هایی کار می‌کنند که از یادگیری ماشینی در آن‌ها استفاده می‌شود.

پردازش کلمات یا بررسی کردن یک متن از نظر دستور زبان و اشتباهات املایی، یکی از کاربردهای کلاسیک هوش مصنوعی نمادین است که برای مدت زمان زیادی از آن استفاده می‌شده. در این روش زبان به عنوان شبکه‌ی پیچیده‌ای از قوانین و دستورالعمل‌ها تعریف می‌شود که قطعات متن را در یک جمله تجزیه و تحلیل می‌کند و در برخی شرایط می‌تواند اشتباهات را تشخیص دهد و تصحیح کند. از همین قابلیت‌ها همچنین در تبدیل نوشتار به گفتار در دستیارهای صوتی مانند سیری، الکسا و گوگل اسیستنت هم استفاده می‌شود.

همه چیز در مورد هوش مصنوعی

در تراشه‌های جدید گوشی‌های هوشمند مانند تراشه‌ی Kirin 970 شرکت هواوی، هوش مصنوعی بخش ویژه‌ای برای خودش به نام NPU یا «واحد پردازش عصبی» (Neural Processing Unit) دارد. کوالکام هم حدود دو سال است که روی NPU خاص خودش به نام پردازشگر Zeroth کار می‌کند. تراشه‌ی A11 Bionic اپل هم بخش مشابهی را در خودش جای داده است.

علاوه بر این پژوهش‌های مختلف دیگری هم روی هوش مصنوعی در حال پیگیری است که شاید برجسته‌ترین آن‌ها پروژه‌ی «واتسون» (Watson) شرکت IBM باشد. این برنامه‌ی کامپیوتری پیش از این اولین حضور عمومی خود را در یک مسابقه‌ی تلویزیونی اطلاعات عمومی در سال ۲۰۱۱ تجربه کرد. واتسون در این برنامه به رقابت با دو انسان پرداخت و مسابقه را برد. این هوش مصنوعی پس از آن چند بار دیگر هم در رویدادهای مشابهی ظاهر شد. یک شرکت بیمه‌ی ژاپنی از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی استفاده از واتسون را برای بررسی سوابق و اطلاعات پزشکی مشتریان و ارزیابی آسیب‌ها و بیماری‌ها آغاز کرده است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از این شرکت بیمه، هوش مصنوعی واتسون تقریبا جایگزین ۳۰ کارمند شده است. از دست دادن شغل در اثر خودکارسازی تنها یکی از مشکلات اخلاقی و اجتماعی مورد بحث در مورد هوش مصنوعی است که شرکت‌های بزرگ و دانشگاه‌ها در مورد آن پژوهش می‌کنند.

سخن نهایی

هوش مصنوعی چیزی نیست که یک شبه از هیچ پدید آمده باشد. ولی به نظر می‌رسد این تکنولوژی در حوزه‌ی لوازم الکترونیک مصرفی به یک نقطه‌ی عطف و پیشرفت بزرگ نزدیک می‌شود. همین نکته کافی است تا همگان تلاش کنند اطلاعات خود را در این موضوع به روز نگه دارند.

شما به کدام جنبه‌ی هوش مصنوعی بیشتر علاقه دارید؟ پاسخ‌های خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید.

پنجشنبه 17 اسفند 1396 ساعت 09:53 ق.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

در جریان برگزاری نمایشگاه خودرو ژنو، شرکت Abarath با محصول جدید و هیجان‌انگیز ۱۲۴ GT حاضر شد. این خودرو زبان طراحی اسپرت و ویژه‌ای دارد.

Abarath یک خودروساز ایتالیایی‌الاصلی است که زیر مجموعه شرکت فیات است. این شرکت در سال ۱۹۴۹ یعنی حدود ۷ دهه‌ی پیش تاسیس شد. این شرکت طراحی خودروهای اسپرت است و امروز با Abarth 124 حاضر شده است. این خودرو در دو مدل کوپه و روباز طراحی و تولید شده است. این ایتالیایی اسپرت از یک موتور ۴ سیلندر ۱٫۴ لیتری مجهز به سیستم توربوشارژ بهره می‌برد.

شنبه 13 آبان 1396 ساعت 05:09 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

در شرایطی که موعد تحویل پژو ۲۰۰۸ وارد دومین ماه خود شده است، از ایران خودرو خبر می‌رسد این شرکت تا بعدازظهر دیروز هفت دستگاه از این محصول را فاکتور و در اختیار مشتریان قرار داده است. پژو ۲۰۰۸ که اولین محصول حاصل از قرارداد ایران خودرو و پژو به شمار می‌رود، تیر‌ماه امسال پیش‌فروش و ۱۶ هزار نفر موفق به ثبت‌نام آن شدند.

با این که پیش فروش پژو ۲۰۰۸ کم حاشیه نبود، طبق وعده ایران خودرو، تحویل این محصول به ثبت‌نام‌کنندگان، بایستی از شهریورماه امسال آغاز می‌شد. با این حال طبق آمارهای ارائه شده از سوی انجمن خودروسازان ایران، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان مردادماه ۴‌دستگاه ۲۰۰۸ را به تولید رسانده بودند. پس از انتشار این آمار و با توجه به فرارسیدن موعد تحویل پژو ۲۰۰۸ در شهریور، انتظار می‌رفت ایران خودرو تولید انبوه این محصول را کلید بزند که به نظر می‌رسد چنین اتفاقی هنوز رخ نداده است.

طبق اخبار رسیده از ایران خودرو، این شرکت تا بعدازظهر دیروز هفت دستگاه ۲۰۰۸ را تحویل داده و این موضوع نشان می‌دهد تولید خودرو موردنظر هنوز سرعت نگرفته است. با توجه به آمار ۱۶ هزار دستگاهی پیش‌فروش ۲۰۰۸ و با لحاظ فرصت ۱۲ ماهه ایران خودرو برای تحویل این تعداد به ثبت‌نام‌کنندگان، آبی‌های جاده مخصوص باید به‌طور متوسط ماهانه حدود یک هزار و ۳۵۰ دستگاه ۲۰۰۸ را تحویل مشتریان بدهند. حال با توجه به آماری که ایران خودرو تا بعدازظهر دیروز در تحویل پژو ۲۰۰۸ از خود به جا گذاشته، مشخص می‌شود این شرکت در برنامه خود بابت عرضه ۲۰۰۸ عقب است.

بنابراین اگر ایران خودرو نتواند تعهدات عقب افتاده خود را در این ماجرا جبران کند،پرونده پیش‌فروش اولیه پژو ۲۰۰۸ در تاریخ مقرر (مردادماه سال آینده) بسته نشده و به درازا خواهد کشید. ایران خودرو البته برای بخشی از مشتریان خود دعوت‌نامه ارسال و خواستار تکمیل وجه از سوی آنها شده است، با این حال روند تحویل کند پیش می‌رود. این در شرایطی است که در حال حاضر قیمت‌های اولیه پژو ۲۰۰۸ در بازار آزاد، کم کم در حال رخ‌نمایی بوده و تا مرز ۱۲۴ میلیون تومان نیز پیش رفته‌اند.

چهارشنبه 15 شهریور 1396 ساعت 05:51 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی
عضویت در کلاس روم گوگل

برای عضویت در کلاس روم گوگل کد زیر را وارد نموده و عضو شوید.

brru7m

شنبه 14 اسفند 1395 ساعت 02:22 ب.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی

تویوتا اولین اتوبوس مجهز به پیل سوختی خودش را به اداره‌ی حمل و نقل توکیو تحویل داد. قرار است در ماه جاری هم، دومین دستگاه از این اتوبوس هم تحویل داده شود و این اتوبوس‌ها به زودی وارد خط اتوبوسرانی توکیو شوند. این اتوبوس هیچ‌ گونه آلودگی از قیبل کربن‌دی‌اکسید، تولید نمی‌کند. ظرفیت این اتوبوس ۷۶ سرنشین است. در این اتوبوس سبز، از ۱۰ مخزن سوخت تحت فشار استفاده شده است که در آن‌ها، ۶۰۰ لیتر هیدروژن در فشار ۷۰۰ بار نگهداری می‌شود تا باتری‌های نیکل متال هیدرید را شارژ کند.

بازده موتور الکتریکی اتوبوس جدید تویوتا در مقایسه با یک پیشرانه‌ی بنزینی، بیشتر است به طوری که در وضعیت های دشوار و نامساعد هم کارآمد به حساب می‌آید. دو موتور الکتریکی استفاده شده در این اتوبوس می‌توانند در مجموع، قدرت ۳۰۳ اسب‌بخار و گشتاور ۶۷۰ نیوتون‌متر تولید کنند.

این محصول جدید تویوتا، از سامانه‌ی پیل سوختی الکترولیتی پلیمر جامد تویوتا بهره می‌بر. پیش‌بینی می‌شود که از این اتوبوس برای مسابقات المپیک و پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو حداقل ۱۰۰ دستگاه تولید ‌شود.

با در نظر گرفتن ویژگی‌های اتوبوس پاک تویوتا، می‌توانیم انتظار آن را داشته باشیم تا در آینده‌ای نه چندان دور، شاهد حضور وسایل نقلیه‌ی سبز بیشتری باشیم تا به کمک هوای شهرها بیایند.

شنبه 4 دی 1395 ساعت 09:36 ق.ظ

نویسنده: دکتر محمد علیرحیمی
دانشجویان زیر در مورد امتحانات پایان ترم :

::.. درس محاسبات فنی: با توجه به نمونه سوالات زیر برای امتحانات پایان ترم آماده شوید.

دریافت نمونه سوالات محاسبات فنی

::.. درس رسم فنی و نقشه کشی صنعتی: با توجه به جزوات تدریسی سر کلاس

::.. درس تکنولوژی شاسی و بدنه: با توجه به جزوه داده شده

1 2 3

محمد علیرحیمی

Mohammad Alirahimi

دكتری تخصصی مکانیک طراحی کاربردی

PHd of Mechanical Engineering

مدیر گروه و استاد دانشگاه گروه مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز

Group Manager and Lecture of Mechanic Group in Islamic Azad University of Natanz

dr.alirahimi@icloud.com

درباره سایت

وب سایت شخصی دکتر محمد علیرحیمی

مدیر سایتدکتر محمد علیرحیمی

آرشیو مطالب

وب سایت شخصی دکتر محمد علیرحیمی